اتهام بذله گویی به امیرالمؤمنین علیه السلام
آیا امیرالمؤمنین علیه السلام بذله گو بود؟
این اتهام از آن اتهام‌هایی است که در زمان خود حضرت به ایشان نسبت داده شد. اما خود ایشان در پاسخ این اتهام می‌فرماید:
شگفتا، پسر آن زن بد نام (عمروعاص) مرا در میان اهل شام مزاح و بذله‌گوى معرفى کرده و در ذهن آنها جا داده است که من مردى بسیار شوخ طبعم و با بذله‌گوییهاى خود مردم را مى‌خندانم و سخن نادرستى گفته است و با این گفتار کذب گناهکار شده است. آگاه باشید که بدترین گفتار دروغ است. از خصوصیات او این است که دروغ مى‌گوید، وعده مى‌دهد و خلاف مى‌کند؛ در درخواست خود اصرار مى‌ورزد تا طرف را از رو ببرد؛ اما اگر چیزى از او خواسته شود، در دادن بخل به خرج مى‌دهد؛ در عهد و پیمان خود خیانت مى‌کند؛ پیوند و خویشى را پاره کرده، قطع رحم مى‌کند؛ هنگامى که جنگ فرا رسد، هنوز که شمشیرها از نیام کشیده نشده باشد، بسیار امر و نهى مى‌کند، ولى بگاه کارزار بزرگترین هنرش این است که براى خلاصى یافتن از کشته شدن عورتش را نمایان مى‌کند.
آگاه باشید، به خدا سوگند یاد مرگ مرا از شوخى باز مى‌دارد، و فراموشى آخرت وى را از گفتن سخن حق مانع مى‌شود. او با معاویه بیعت نکرد، مگر این که معاویه قول داد به او هدیه‌ی بزرگى بدهد و به خاطر دین فروشى‌اش رشوه کلانى دریافت دارد.1
اساساً کسی که از او عبادت‌های پرسوز و گداز دیده می‌شود، نمی‌تواند اهل بذله‌گویی باشد. اما منشأ این اتهام چیست؟ منشأ این اتهام این است که خشونت مرسوم در عرب در ایشان نبود. ایشان تا آنجا که ممکن بود، تلاش می‌کرد با گفتگو و با مهربانی مشکلات را حل کند و این برای عرب خش آن زمان بسیار عجیب بود؛ تا جایی که تحمل نمی‌کرد و با اتهام و برچسب به امیرالمؤمنین (عَلَیْهِ السَّلَامُ) ضعف خود را می‌پوشاند.
1نهج‌البلاغه، خ84.
