انسان، عقل و دین Human , intellect and Religion

فعالیت‌های ابوالحسن حسنی در حوزه‌های علوم فقهی و علوم حِکمی

انسان، عقل و دین Human , intellect and Religion

فعالیت‌های ابوالحسن حسنی در حوزه‌های علوم فقهی و علوم حِکمی

انسان، عقل و دین  Human , intellect and Religion

خداوند در دین اسلام چگونگی یک زندگی کامل و جامع خداپسندانه را برای همه‌ی افراد بشر، در هر شرایط زمانی، جغرافیایی، اجتماعی و فردی ترسیم کرده است و از بندگان خویش خواسته است تا آن گونه زندگی کنند؛ زیرا جز با آن به رستگاری نمی‌توانند برسند. اگر انسان آن گونه که خدا پسندیده، زندگی کند، حقّ تعالی نیز سفره‌ی نعمت‌های خویش را بر آنان می‌گسترد و به آنان آرامش عطا می‌کند که از بزرگترین نعمت‌ها است. با نگاهی به مفاد قرآن کریم و نیز روایات رسول خدا (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ) و اهل بیت او (عَلَیْهِمُ‏ السَّلَامُ‏) می‌توان دریافت که در این نحوه زندگی همه‌ی ابعاد فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی مورد توجه بوده و همه‌ی قوای انسانی، مانند قوای معرفتی چون عقل، خیال و حس یا قوای انگیزشی گرایشی چون زیبادوستی، عواطف غریزی و شهوانی در جای خود به کار گرفته می‌شوند. در این نحوه زندگی برای باورها، عقاید، ملکات نفسانی، احساسات، حالات، دانستن‌ها، شناختن‌ها، فهمیدن‌ها، گرایش‌ها، روابط، موقعیت‌ها، نقش‌ها، جبهه‌بندی‌ها، اراده‌ها و حرکت‌های انسانی برنامه و قانون هست. به همین جهت است که می‌توان این دین را سازگار با فطرت انسانی دانست و ادعا کرد راه حل گره‌ها، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های حیات انسانی در این دین یافت می‌شود.
انسان از فطرت الهی برخوردار است. او با عقل ارزشمندی برخوردار است که به او اجازه می‌دهد بین خیر و شر تشخیص دهد و راه حق را انتخاب کند. عقل هدیه‌ای از خداوند است و بقای انسانیت و رشد آن وابسته به استفاده‌ی بهینه از آن است. عقل انسان، به او امکان می‌دهد تا اعمال و افعال خود را با توجه به معیارهای دینی و اخلاقی انتخاب کند. اما در عین حال، وحی به او کمک می‌کند تا عقل خود را به حداکثر ظرفیت ممکن به کار ببرند و از توهمات و خطرات خطاها دوری کنند.

چند سالی بود که این وبلاگ راکد مانده بود. اخیرا به همت جناب حجت الاسلام طالعی یزدی که از طلاب پرتلاش‌اند، دوباره این وبلاگ فعال شده است و از ایشان تشکر وافر دارم.

ابوالحسن حسنی

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
آخرین نظرات
نویسندگان

منشآ تعهد در انسان

دوشنبه, ۱۹ فروردين ۱۳۹۲، ۰۶:۰۲ ب.ظ

یکی از ویژگی‌​های انسان اختیار است. وقتی می​گوییم موجودی اختیار دارد یعنی انتخابش بر اساس انگیزه است و می​تواند آن را اراده کند و بر این توانایی آگاه نیز است. حیوان چنین قدرتی ندارد؛ زیرا اگر چه محرک‌​های غریزی موجب انتخاب خواسته و اراده​ی فعل می‌شوند؛ اما حیوان آگاهی بر این توان ندارد و به این لحاظ نمی​تواند برخلاف جهت محرک عزیزی خواسته​ای انتخاب کند یا اراده​ی فعلی غیر از افعال غریزی داشته باشد. در حالی که انسان می‌تواند برخلاف جهت سایق​های غریزی خواسته‌ای داشته باشد و در جهت کسب این خواسته، فعلی انجام دهد که غریزی نیست.

از طرف دیگر، انسان در درون خود معنای خوب و بد را درک می‌کند و در درون خود درک می‌کند که بعضی خواسته‌ها و بعضی فعل‌ها خوب​اند و برخی دیگر از خواسته‌ها و کارها بد. بنابر این، انسان هم اختیار خود را درک می‌کند و هم ارزش​دار بودن انتخاب ناشی از اختیار را. نتیجه​ی این دو درک، پیدایش احساس مسئولیت در انسان است. این احساس یک احساس درونی فطری است و در نتیجه​ی همین احساس است که ما هر انسانی را موظف به قبول مسئولیت در برابر کارهایش می‌دانیم و از او انتظار داریم خود را متعهد به انجام مسئولیت​هایش بداند. تعهد به انجام مسئولیت، مستلزم وجود امری است که انسان در برابر او مسئول و پاسخگو باشد و البته این امر باید در جایگاه​ی حقیقتاً برتر باشد. اگر بازخواست کننده در جایگاه​ی واقعاً برتر نباشد، بازخواست او از انسان معقول شمرده نمی​شود و انسان می​تواند به او بگوید فعل من به تو مربوط نیست.

تعهد به انجام مسئولیت برای حیات بشری ضروری است. این ضرورت هم منشأ روانی و هم منشأ اجتماعی دارد. اگر کسی متعهد به انجام مسئولیت​هایش نباشد، نظام روانی​اش دچار اختلال خواهد شد؛ زیرا احساس مسئولیت، چنان که گفته شد، یک احساس درونی فطری است و این احساس نشان می​دهد نیاز به تعهد یک نیاز فطری است. هر گونه مهمل گذاشتن نیاز​های فطری و پاسخ ندادن به آن​ها، موجب اختلال روانی و سلب آرامش درونی می‌شود. هم چنین تعهد یک ضرورت اجتماعی است. جامعه​ی انسانی نه یک اجتماع گله‌​ای چون گلّه​ی گاوان و گورخران است، نه یک جامعه​ی هدایت شده به وسیله غریزه چون جامعه​ی مورچگان و زنبورها، بلکه جامعه‌​ای است که با اراده‌​های آزاد افراد انسانی پدید می‌​آید و هدایت می‌ش/ود و هرگونه قانون​مندی آن جامعه معلول اراده‌​های آزاد افراد جامعه است. اگر افراد جامعه‌ا/ی نسبت به انجام قوانین و سنن جامعه‌ای متعهد نباشند، جامعه از هم می‌​پاشد و امکان هم زیستی برای انسان‌ها از بین می‌​رود، زیرا قوام و هویت هر جامعه به همین قوانین و سنن است.

بر همین اساس است که از انسان انتظار می‌رود نسبت به اخلاق، قانون و سنت‌​های اجتماعی متعهد باشد و مسئولیت‌​های اخلاقی، قانونی و فرهنگی خود را به انجام رساند. علاوه بر این سه مسئولیت، مسئولیتی از سنخی دیگر نیز از انسان انتظار می‌رود و آن مسئولیت پذیرش حقایق است. از انسان انتظار می‌رود حقایق را بپذیرد و در اعتقادات خود آن‌ها را مبنا قرار دهد و متعهد به آن‌ها باشد. این تعهدها همه نیاز به مبنایی دارند تا معقول شمرده شوند.

  • ابوالحسن حسنی

اخلاق

انسان

از دیدن نظرات شما خوشحال می‌شوم (۱)

بیشتر بازش کنین
پاسخ:
به چشم. انشاءالله.
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی